Jaslu fi tmiemhom interventi ta’ konsolidament u restawr fuq it-torri storiku ta’ Għajn Tuffieħa

Kitba meħuda mill-gazzetta ‘it-Torċa’ (Il-Ħadd 26 ta’ Ottubru 2025) paġna numru 2

Ir-restawr u x-xogħol ta’ konsolidament tat-Torri ta’ Għajn Tuffieħa, wieħed mill-eqdem torrijiet tal-għassa kostali ta’ Malta, tlestew b’suċċess, u dan jimmarka pass importanti ieħor fl-isforz nazzjonali kontinwu biex jiġi protett u mqajjem mill-ġdid il-wirt kulturali tal-pajjiż.

Il-proġett, immexxi midDipartiment tar-Restawr ul-Preservazzjoni, ta ħajja ġdida lit-torri tas-Seklu 17, li nbena fl-1637 taħt it-tmexxija tal-Gran Mastru Giovanni Paolo Lascaris. Kien jifforma parti minn katina difensiva ta’ torrijiet tal-għassa mibnija tul il-kosta ta’ Malta biex jssaħħu d-difiża kostali kontra l-invażjonijiet tal-pirati u l-korsi, parti kruċjali mill-istorja militari tal-gżejjer.

Il-Ministru għall-Kultura, l-Arti u l-Gvern Lokali Owen Bonnici ddeskriva t-tlestija tax-xogħlijiet bħala eżempju ċar tal-impenn sostnut talGvern biex jippreserva l-monumenti storiċi ta’ Malta. “Il-protezzjoni tal-wirt kulturali tagħna tibqa’ prijorità nazzjonali. It-Torri ta’ Għajn Tuffieħa mhux biss jirrappreżenta kapitlu importanti fl-istorja difensiva tal-gżira tagħna iżda jservi wkoll bħala simbolu tal-identità kostali ta’ Malta,” qal. “Grazzi għaddedikazzjoni u l-kompetenza tad-Dipartiment tar-Restawr u l-Preservazzjoni, dan is-sit se jkompli jibqa’ wieqaf għall-ġenerazzjonijiet futuri fi stat sikur u dinjituż.”

Il-Ministru esprima wkoll gratitudni lill-Awtorità talArtijiet għall-kollaborazzjoni tagħha matul il-proċess kollu, partikolarment għall-miżuri ta’ emerġenza li ttieħdu biex tiġi żgurata l-istruttura immedjatament wara li ġarrbet ħsara fil-bidu tal-2023.

It-torri kien sofra ħsara sinifikanti wara ċ-Ċiklun Helios, meta rjieħ qawwija u xita qawwija kkawżaw li sezzjoni tal-faċċata ta’ fuq li tħares lejn il-Lbiċ tiġġarraf. Bi tweġiba, l-Awtorità talArtijiet malajr installat scaffolding madwar it-torri biex tistabbilizza s-sit u tipprevjeni aktar tiġġarraf.

Wara li nkisbu l-permessi tal-ippjanar meħtieġa, ixxogħlijiet ta’ restawr bdew uffiċjalment f’Mejju 2025. L-ewwel stadju kien jinvolvi stabbilizzazzjoni u konsolidazzjoni strutturali, segwiti minn xogħol dettaljat ta’ konservazzjoni biex jissewwa u jiġi protett l-istruttura talbini. Matul ix-xhur ta’ wara, il-proġett kiber biex jinkludi interventi preventivi mfassla biex jissalvagwardjaw issit minn ħsara futura mit-temp.

Ix-xogħlijiet inkludew ilbini mill-ġdid tal-parti mġarrfa tal-faċċata, it-tneħħija ta’ komponenti tal-metall imsaddin, u t-tiswija tal-ġebel deterjorati. Ix-xogħol inkluda wkoll l-inseriment ta’ imwieżeb biex l-ilma tax-xita jitbiegħed mill-istruttura u ttikħil ta’ fili miftuħa.

 Illum, it-Torri ta’ Għajn Tuffieħa li ġie rrestawrat jerġa’ jieqaf bħala simbolu kburi tar-reżiljenza arkitettonika ta’ Malta u l-konnessjoni dejjiema tagħha mal-passat marittimu tagħha. Il-proġett mhux biss jippreserva sit storiku prezzjuż iżda jsaħħaħ ukoll l-importanza ta’ investiment kontinwu fil-wirt kulturali, kif ukoll jiżgura li dawn il-punti ta’ riferiment jibqgħu parti mill-pajsaġġ Malti u l-memorja kollettiva għallġenerazzjonijiet li ġejjin.